در ادامه به بررسی عوامل خطر، روش‌های تشخیص و درمان سرطان خواهد پرداخت و همچنین به اهمیت پیشگیری و غربالگری اشاره خواهیم کرد.

سرطان چیست؟

سرطان بیماری پیچیده‌ای است که در اثر رشد غیر طبیعی سلول‌ها در بدن ایجاد می‌شود. سلول‌های سرطانی به جای اینکه وظایف طبیعی خود را انجام دهند، به سرعت تکثیر شده و توده‌هایی به نام تومور ایجاد می‌کنند. این تومورها می‌توانند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و حتی از طریق خون یا سیستم لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. تشخیص دقیق نوع سرطان و مرحله پیشرفت آن، توسط پزشکان متخصصی مانند متخصص خون و انکولوژی انجام می‌شود. این پزشکان با بررسی آزمایش‌های مختلف، مانند آزمایش خون و نمونه‌برداری از بافت، نوع سرطان را مشخص کرده و بهترین روش درمانی را برای بیمار تعیین می‌کنند

بررسی علل ایجاد سرطان در بدن

سرطان، بیماری پیچیده‌ای است که در اثر رشد غیر طبیعی و کنترل نشده سلول‌ها در بدن ایجاد می‌شود. این سلول‌های سرطانی توانایی تقسیم و تکثیر بیش از حد را دارند و می‌توانند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. علل ایجاد سرطان بسیار متنوع هستند و ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی در بروز آن نقش دارند.

عوامل ژنتیکی

• موروثی بودن: برخی از انواع سرطان‌ها به صورت ارثی منتقل می‌شوند. جهش‌های ژنتیکی که از والدین به فرزندان منتقل می‌شوند، می‌توانند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهند.
• جهش‌های تصادفی: جهش‌های ژنتیکی می‌توانند در طول زندگی و به دلایل مختلفی مانند قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی یا اشعه ایجاد شوند.

عوامل محیطی

• مواد شیمیایی: تماس طولانی مدت با برخی مواد شیمیایی مانند آزبست، بنزن و برخی مواد موجود در دود سیگار می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
• اشعه: قرار گرفتن در معرض اشعه‌های یونیزان مانند اشعه ایکس و اشعه گاما می‌تواند به DNA سلول‌ها آسیب رسانده و خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.
• ویروس‌ها: برخی ویروس‌ها مانند ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و ویروس هپاتیت B و C می‌توانند باعث ایجاد سرطان شوند.

سبک زندگی

• تغذیه نامناسب: مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده، چربی‌های اشباع شده و قند می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهد.
• کم تحرکی: نداشتن فعالیت بدنی کافی با افزایش وزن و چاقی مرتبط است که خود عاملی برای افزایش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها محسوب می‌شود.
• سیگار کشیدن: سیگار حاوی بیش از ۷۰۰۰ ماده شیمیایی خطرناک است که بسیاری از آنها سرطان‌زا هستند.
• مصرف بیش از حد الکل: مصرف زیاد الکل با افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های دهان، حلق، مری، کبد و روده بزرگ مرتبط است.

نقش متخصص هماتولوژی در تشخیص و درمان سرطان

متخصص هماتولوژی پزشکی است که به تشخیص و درمان بیماری‌های خون و مغز استخوان می‌پردازد. برخی از انواع سرطان مانند لوسمی (سرطان خون) و لنفوم (سرطان سیستم لنفاوی) جزو حوزه تخصصی هماتولوژی هستند. این متخصصان با انجام آزمایش‌های مختلف مانند آزمایش خون، مغز استخوان و نمونه‌برداری از بافت، به تشخیص نوع سرطان و مرحله پیشرفت آن می‌پردازند. همچنین، دکتر خون در انتخاب روش‌های درمانی مناسب برای این نوع سرطان‌ها مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و پیوند مغز استخوان نقش بسیار مهمی دارند.

درمان بیماری سرطان و نقش متخصصان خون و انکولوژی

درمان سرطان به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، مرحله پیشرفت بیماری، سن بیمار و وضعیت عمومی او بستگی دارد. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی، روش‌های درمانی متنوعی برای مقابله با این بیماری مهیب ارائه شده است. در این میان، متخصصان خون و سرطان یا متخصصان آنکولوژی نقش بسیار مهمی در تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمانی برای بیماران سرطانی ایفا می‌کنند.

روش‌های اصلی درمان سرطان

• جراحی: در این روش، تومور سرطانی به همراه بافت‌های اطراف آن به طور کامل برداشته می‌شود. جراحی معمولاً برای تومورهای جامد مانند تومورهای سینه، روده بزرگ و ریه استفاده می‌شود.
• شیمی‌درمانی: شیمی‌درمانی روشی است که در آن از داروهای قوی برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این داروها معمولاً به صورت وریدی یا خوراکی به بیمار داده می‌شوند.
• پرتودرمانی: در این روش از اشعه‌های پر انرژی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی می‌تواند به صورت خارجی یا داخلی انجام شود.
• درمان هدفمند: در این روش از داروهایی استفاده می‌شود که به گیرنده‌های خاصی روی سلول‌های سرطانی متصل شده و آنها را از بین می‌برند. این داروها عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی‌درمانی دارند.
• ایمون‌درمانی: ایمون‌درمانی روشی است که در آن سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلول‌های سرطانی تقویت می‌شود. این روش درمانی در سال‌های اخیر پیشرفت‌های چشمگیری داشته است.
• پیوند مغز استخوان: در برخی از انواع سرطان خون مانند لوسمی، پیوند مغز استخوان می‌تواند یک گزینه درمانی موثر باشد.

نقش متخصص خون و سرطان (متخصص آنکولوژی)

• تشخیص دقیق بیماری: متخصصان خون و سرطان با انجام آزمایش‌های مختلف مانند آزمایش خون، بیوپسی و تصویربرداری، نوع سرطان و مرحله پیشرفت آن را تشخیص می‌دهند.
• تعیین بهترین روش درمانی: بر اساس نوع سرطان و شرایط بیمار، متخصصان خون و سرطان بهترین روش درمانی را انتخاب می‌کنند و ممکن است ترکیبی از روش‌های مختلف را برای بیمار تجویز کنند.
• نظارت بر روند درمان: متخصصان خون و سرطان در طول درمان به طور مرتب وضعیت بیمار را بررسی کرده و در صورت نیاز تغییراتی در برنامه درمانی ایجاد می‌کنند.
• کنترل عوارض جانبی درمان: بسیاری از روش‌های درمانی سرطان دارای عوارض جانبی هستند. متخصصان خون و سرطان برای کنترل این عوارض و بهبود کیفیت زندگی بیمار تلاش می‌کنند.

دکتر خون نیز نقش مهمی در تشخیص و درمان برخی از انواع سرطان خون مانند لوسمی و لنفوم دارد. این پزشکان با بررسی سلول‌های خونی و مغز استخوان، به تشخیص این نوع سرطان‌ها می‌پردازند.

کلام پایانی

سرطان، بیماری پیچیده‌ای است که با تلاش‌های مشترک می‌توان بر آن غلبه کرد. تشخیص زودهنگام، درمان‌های نوین و حمایت اجتماعی، از جمله عواملی هستند که می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران سرطانی و افزایش امید به زندگی کمک کنند.به عقیده دکترتو با تغییر سبک زندگی، حمایت از بیماران و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، هر یک از ما می‌توانیم در مبارزه با این بیماری نقش خود را ایفا کنیم.